Eusko Jaurlaritzak ordezkaritza bidali du New Yorkera, NBEk
antolatutako goi bilerara.
Nicolas Maduro Venezuelako presidenteak "borondate
falta" leporatu die herrialde aberatsei, klima aldaketaren kontra neurriak
hartzeko garaian. "Irtenbide kapitalistak" proposatzen dituztela uste
du. "Amerikatik protesta egiten dugu, eta gure haserrea adierazten dugu ekonomia berdea deitu nahi
dituzten eredu horien aurrean".
Bilera hasi aurretik, hala mintzatu da Ban Ki-moon:
"Klima aldaketaren kostua zerbait jasanezina bilakatzen ari da; gobernu
guztiei eskatzen diet akordio adierazgarri batekiko konpromisoa har
dezaten".
Obamak
plan bat aurkeztea espero da; horren arabera, 2030. urtearen aurretik AEBetako
zentral elektrikoen karbono isuriak %30 gutxituko lirateke.
.
Aruna Gascón.
2014(e)ko urriaren 21(a), asteartea
GAIA
TEORIA ( James Lovelock)
“Lurra bizirik dago
eta organismo konplexu bat da” Lovelocken hitzetan. 40 urtegaz elektroien detektagailua
asmatu eban. Zientziaren aurrerakuntza honegaz; urruneko lurraldeetan
substantzia toxikoak detektatzea, Antartidan adibidez, eta ozono geruzaren
handipena aztertzea ahalbidetu ebazan.
Zientzialariaren ustetan,
tenperaturaren izugarrizko igoera izango da lurraren suntsitzearen faktore
nagusia. 2040.urterako Europa Sahara lurraldearen baldintza bardinak izango
dauz eta Londreseko zati handi bat, ur azpian murgilduta geratuko da.
Lovelocken aburuz, Lurra
eboluzioaren era berean jokatzen dau, hau da, ez da era lineal batean
eboluzionatzen, aldaketa handiak izaten dauz. Haratago joanda, bat-bateko
aldaketak arruntagoak dira denbora luzean ematen diranak baino.
Lehen esan bezala, Lurra
super-organismo bat da. Faktore askok osatzen daben sare batez osatuta dago (
ozeanoak, izaki bizidunak…) eta euren arteko elkar ekintzak nolabait
biosferaren oreka mantentzen dabe. Horregatik Lurra organismo jakintsua da.
Bere jakinduriaren giltza, eboluzioa da. Hau guztia, Lovelocken teoriaren
oinarria da.
Planeta ezin daiteke aurrera atera
momentu honetan. Birziklatze edo mota horretako ekintzak, ez dabe ezertarako
balio. Beranduegi da gauzak aldatzeko. 1967.urtean agian, irtenbideren bat
bilatzeko aukera izan gendun baina gaur egun beranduegi da. Horrez gain, ez dau
energia berriztagarrietan sinesten, gure gizartea energia horregaz mantentzea
ezinezkoa dalako, berak energia nuklearrean sinesten dau. Berotegi efektuak
adibidez, planetaren zati handi bat deuseztatuko dau eta izaki bizidunen %80
desagerraraziko dau.
James Lovelocken aholkua honen
guztiaren aurrean, hurrengoa da: “ Bizitzaz goza ezazu, 20 urte barru gauzak
izugarrizko aldaketa jasango dabelako”.
“Link” hua Laredon
egondako olatuei buruz doa. Hemen ikusi ahal dugu egondako hondamendiak eta ondorioak.
Argazkien eta bideoen bidez, Laredoko aldaketa adierazten du. Katastrofea baino lehen eta katastrofea pasa ostean.
Eta bere helburu garrantzitsuenak, zergatik gertatu den, zelan konpondu daiteke
eta irtenbide bat aurkitzea dira.
Hurrengo bideo honetan, azkenaldian hain aipatuak izan diren ekaitzen eta tenporalaren irudi batzuk agertzen dira.. Ekaitz hauek izugarrizko kalteak sortu dabez ingurumenean. Baina zein da eragile nagusiena? Naturak bakarrik sortu dau? Ala gizakion ekintzak baita ere eragina daukie?
2013(e)ko abenduaren 20(a), ostirala
Ingurumenak osasunean duen eragina azaltzen duten bideo batzuk, gure ikaskide batzuk eginikoak. Ea gustokoak dituzuen
Orain dela bi aste,
Filipinasek lur planetan gertatu den tifoi arriskutsuenetariko bat jaso zuen. Tifoiak Yolanda du izena, eta
sortutako kalteak ugariak izan dira.
Tifoiak, Ozeano Barean
eta Indiako Ozeanoan gertatzen diren fenomeno
meteorologikoak dira. Behe-presio gune (inguruko presio atmosferikoa baino
txikiagoa duen gunea) baten inguruan sortzen diren ekaitz sistemak dira, eta
normalean haize bortitzak, tornadoak,
uholdezko euriak eta itsas handi zikloikoak sortzen dituzte. Zikloiak;
nukleo beroa (begi izenekoa), begi inguruko hormak eta inguruan euri alboak
dituzte, hauek dira benetan kalteak sortzen dituztenak.
Tifoi bat sortzeko,
hurrengo ezaugarriak eman behar dira: Itsasoko ura, 26,5ºC-tan egon behar da, gainazala oso arin izoztu behar da,hezetasun handiko ingurunea izan behar
da, aire masa hotz bat egon behar da azkar jaisten dena eta ekuatoretik 10
gradutara kokatuta dauden lekuetan gertatzen dira; hau da ezaugarri guzti hauen nahasketak tifoiak sortzen ditu.
Tifoi bat zer den
jakinda, argiago ikusi dezakegu Yolanda tifoiaren eragina. Dakigunez,
tropikoetan gertatzen den fenomeno atmosferikoa da,26,5ºC inguru gertatzen dena. Horregatik
Filipinasen tifoiak maiz ematen dira, baina kasu honetan, negutegi efektua dela eta gure planetako itsasoen uraren tenperatura
izugarri igotzen ari denez Yolanda tifoiak izugarrizko kalteak ekarri ditu.
Ozeano Bareko tenperatura 30ºCingurukoa da eta honen ondorioz gertatzen
diren fenomeno atmosferiko guztiak gero eta bortitzagoak dira.
Kaixo
lagunok, ni Flora naiz. Orain dela urte gutxi heldu nintzen ikastola honetara.
Gure Lur maite honen berri ematera nator. Bere egoera hobeto azaltzeko orain
oso famatua den bidai espazial harrigarria egin dut. Zuek egora ulertzeko ipuin
baten bitartez kontatuko dizuet:
“Bazen behin mundu ilun bat. Bere
kolorerik nagusiena beltza zena. Mundu hori Lurra zen. Ikusten zen Lurra triste
zegoela, bere aurpegia malkoz beteta zegoen eta. Orain dela 200 urte Lurrak
zuen kolore berde bizi hori guztiz galdu egin zen gizakiaren eraginez. Superpopulazioak,
denbora tarte txikian jende kopurua izugarria gehitzea, industria asko egotea
bultzatu zuen. Eta honek, airearen kutsadura eragin zuen.Honez gain, itsasoan zeuden arrainak
desagertu ziren arrantza masiboa zela eta. Ondorio nabarmenena Lurraren barneko
tenperaturaren goraldia izan zen. Penagarria zen Lurra egoera horretan ikustea.
Eta hala izan bazan, sar dadila kalabazan eta ager dadila Lauaxetako plazan. “
